Tytuł projektu:
Estymacja pola prędkości w niejednorodnym ośrodku anizotropowym VTI (Vertical Transverse Isotropy) z zastosowaniem metod optymalizacyjnych
Termin realizacji: 15.12.2011 - 14.02.2015
Kierownik projektu: mgr Karolina Pirowska
Kontakt: tel.:12-617-74-83, e-mail: pirowska@inig.pl
Opis projektu:
Model prędkości jest kluczowym obiektem badań w procesie odwzorowywania ośrodka sejsmo-geologicznego. Na jego podstawie możliwe jest wyznaczenie (po wykonaniu migracji) geometrii ośrodka, a w dalszym przetwarzaniu danych geofizycznych oszacowanie parametrów dynamicznych i petrofizycznych skał. Poprawność i rozdzielczość modelu prędkości warunkuje dokładne rozpoznanie ośrodka i lokalizację złóż węglowodorów. Optymalne rozwiązanie zadania wyznaczenia modelu prędkości jest wciąż problemem otwartym, tym bardziej, że w ostatnich latach coraz częściej okazuje się, że otrzymane za pomocą konwencjonalnych metod wyniki nie są satysfakcjonujące. Wśród wielu przyczyn najbardziej znaczącą jest, daleko odbiegające od rzeczywistości, założenie o izotropowości ośrodka. Z reguły ośrodki sedymentacyjne charakteryzują się anizotropią. Nieuwzględnienie tego faktu w badaniach może powodować istotne różnice w pozycjonowaniu granic refleksyjnych, fałszowanie obrazu pola falowego, powstanie fałszywych refleksów, itp. Jedną z konsekwencji niezgodności pomiędzy interpretacją a rzeczywistością może być nieprawidłowe usytuowanie odwiertów, błędne decyzje odnośnie głębokości złoża.
Celem projektu było opracowanie metody oszacowania pola prędkości propagacji fali podłużnej w niejednorodnym ośrodku anizotropowym VTI na podstawie danych sejsmiki powierzchniowej. W szczególności, głównym obiektem zainteresowania było wyznaczenie wartości parametrów Thomsena ε i δ przy założeniu, że prędkość pionowa jest znana oraz analiza możliwości wyznaczenia powyższych parametrów, gdy prędkość pionowa jest przyjęta błędnie. Zaproponowana metoda opiera się na tradycyjnej technice analizy prędkości migracyjnych dla ośrodków izotropowych, która polega na poszukiwaniu wartości prędkości, dla których głębokość odwzorowywanego punktu ośrodka jako funkcja odległości pomiędzy źródłem i odbiornikiem jest niezmienna tzn. nie zależy od offsetu. Jednak w ośrodkach anizotropowych uzyskanie tzw. "efektu wypłaszczenia" możliwe jest jedynie po uwzględnieniu parametrów anizotropii Thomsena ε i δ. Określenie optymalnych parametrów anizotropii potraktowano jako problem optymalizacyjny, a nowatorskim rozwiązaniem była próba zastosowania probabilistycznych metod optymalizacji globalnej, metody symulowanego wyżarzania oraz algorytmu genetycznego.
Rezultatem niniejszego projektu jest algorytm, który pomimo niedoskonałości może wspomagać dotychczasowe metody szacowania pola prędkości w ośrodkach anizotropowym. Przykładowo metoda może być wykorzystana przy szacowaniu parametrów wejściowych dla algorytmów migracji anizotropowej.
Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/N/ST10/06963.